İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) emekli sayısı ve aylıklarına ilişkin yeni bir çalışma yayımladı. Çalışmada, son 10 yılda İstanbul’daki gelir dağılımındaki bozulmanın Türkiye’ye göre daha fazla olduğuna dikkat çekildi.
Çalışmada şunlara yer verildi:
"Hanehalkı kullanılabilir gelire göre bakıldığında; Türkiye için Gini Katsayısı 2014 yılında 0,379 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,039 puan yükselerek 0,418’e yükselmiştir. İstanbul için Gini Katsayısı 2014 yılında 0,357 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,071 puan yükselerek 0,428’e yükselmiştir. Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade etmektedir.
GELİRİ EN AZ ARTAN GRUP EN YOKSULLAR OLDU
İstanbul’da hanehalkı kullanılabilir gelire göre sıralı %20’lik gruplar itibariyle bakıldığında; 2014 yılından itibaren ortalama geliri en az artan grup en yoksul %20’lik gelir grubu olurken; ortalama geliri en fazla artan grup geliri en yüksek %20’lik grup oldu. En yoksul %20’lik grubun ortalama geliri son 10 senede 10,8 katına çıkarken; geliri en yüksek %20’lik grubun ortalama geliri 14,5 katına çıktı.
Türkiye’de 2014 yılından itibaren ortalama geliri en az artan grup en yoksul %20’lik gelir grubu olurken; ortalama geliri en fazla artan grup geliri en yüksek %20’lik grup oldu. En yoksul %20’lik grubun ortalama geliri son 10 senede 10,7 katına çıkarken; geliri en yüksek %20’lik grubun ortalama geliri 12,6 katına çıktı.
İstanbul’da en yüksek gelire sahip %10’luk kesimin payının en yoksul %10’luk kesimin payına oranı son 10 yılda 9 kattan 14 kata yükseldi. Toplumun en yüksek gelir elde eden %10’unun elde ettiği payın en düşük gelir elde eden %10’unun elde ettiği paya oranı şeklinde hesaplanan P90/P10 oranı; İstanbul’da 2014 yılında 9,25 iken; 2024 yılında bu oran 13,91’e yükseldi.
İstanbul’daki yoksul sayısı 2 milyon 756 bin olarak hesaplandı.TÜİK 2024 yılı “Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri” bültenine göre bölgesel düzeyde eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre; İstanbul’daki yoksul sayısı 2 milyon 756 bin kişi olarak hesaplandı.
Konut masrafları yoksul bireylere yük getiriyor.TÜİK Gelir Dağılımı ve Yaşam Koşulları Araştırması’na göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırının altında olan bireylerden konut masraflarının yük getirdiğini belirtenlerin oranı 2021-2024 yılları arasında %88,9’dan %93,8’e yükseldi. Aynı dönem dikkate alındığında; 2021 yılının başından itibaren Tüketici Fiyat Endeksinin “Konut” kalemindeki artışın %423,7 olduğu görüldü.
100 YAŞLI BİREYDEN 23’Ü YOKSULLUK RİSKİ ALTINDA
Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı %29,3 olduğu görülürken; 2021-2024 yılları arasında bu oranın 0-17, 18-64 yaş grupları için azaldığı; 65 Yaş Üstü nüfus için arttığı gözlemlendi. 2021 yılında Türkiye’de 100 yaşlıdan 17’si yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındayken; 2024 yılında 100 yaşlıdan 23’ü riski altındadır."
