Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gamze Avcı, Latince kökenli olan ateşin ‘ısıtmak’ anlamına geldiğini ifade ederek, ateşin genellikle hastalıklara ikincil oluşan önemli bir fizyolojik yanıt olduğunu vurguladı. Uzm. Dr. Avcı, ateşin hastalığın kendisi olarak değil, birçok hastalığın belirtisi olarak görüldüğünü kaydetti. Pediatrik muayene başvurularının yaklaşık üçte bir kadarını ateş vakalarının oluşturduğunu belirten Uzm. Dr. Avcı, "ateş yönetimi" konusunda önemli bilgiler verdi.
VÜCUT ISISI DOĞRU ÖLÇÜLMELİ
Vücut ısısı ölçümünün hastanın yaşına, ölçümün yapıldığı saate ve dış etkenlere bağlı olarak değişebildiğini belirten Avcı, vücut ısısının doğru ölçülmesinin, hastalıkların tanı ve tedavi sürecinde önemli olduğunu söyledi. Koltuk altı ölçüm ile normal vücut ısısının 35-37.3 C, kulaktan ölçüm ile normal ölçüm ısısının 35.8-38 C arasında olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Avcı. Ateşin yararlı ve zararlı etkileri konusunda şunları söyledi: “Vücut ısısının artması ile birlikte enfeksiyonlardan koruyucu etki ortaya çıkmaktadır. Bu durum birkaç mekanizma ile birlikte olmaktadır. İlk olarak insanı enfekte eden patojenler sıklıkla 37 C ve altında çoğalmaktadır. İkinci olarak ısının yükselmesi ile antibiyotiklerin antimikrobial etkinliğinin arttığı gözlenmiştir. Üçüncü olarak vücut ısısının yükselmesi mikrobial yıkımla ilişkili artmış doğal bağışıklığın göstergesidir. Ateş fobisi, sıklıkla gördüğümüz ateş ile ilgili abartılı korkudur. Bu korku aileleri gereksiz ve fazla ateş düşürücü kullanımına itmektedir. Ailelerin ateş ile ilgili önemli bir kaygısının, çocuklarının ateş ile birlikte havale geçirme riskinin olduğunu belirtmişlerdir. Ateşli havalenin ateş düşürücülerle engellenemediği araştırmalarda gösterilmiştir. Kaygının önüne geçilmesi için ateşin bir hastalık değil, fizyolojik bir cevap olduğunu, hastalığı kötüleştirmediği, 40 C ve altında olmasının vücudun savunma sistemi için gerekli ve yararlı olduğunu, çoğu zamanlı virüsler nedenli gelişip kendini sınırladığını vurgulamak gerekmektedir. Ayrıca korkulanın aksine ateşli havale ve beyin hasarı yapmadığını ve ateş düşürücüler ile engellenemediğini belirtip ateş esnasında artan sıvı ihtiyacı nedeni ile sıvı alımının iyi olması gerektiğini hatırlamalıyız. Ateş düşürücüler ile ateşin düşmesi viral ya da bakteriyal enfeksiyon ayrımına yardımcı olmamaktadır.”
ATEŞ YÖNETİMİ NASIL OLMALI?
Öte yandan pediatrist Avcı, anne babaların çocukları ateşlendiğinde hemen ateş düşürücülere sarıldığına da dikkat çekti. Ateş düşürücülerin kullanımını hastanın klinik durumuna göre önerdiklerini belirten Avcı, normal görünümlü ateşli bir çocukta ateşin rutin tedavisinin önerilmediğini söyledi. Avcı, "Fakat hastanın huzursuzluğunun olması halinde ateşinin düşürülmesinin ağrıyı azaltması ve bununla ilişkili olarak beslenmenin ve sıvı alımının artması gibi yararlı etkileri de mevcuttur. Bu açıdan hastanın ateşin tedavi edilip edilmemesi gerekliliği hastanın kliniğine göre karar verilmelidir. Ateşli çocuğun bulunduğu odanın ısısı 21 -22 derece arasında tutulmalıdır. Gereklilik halinde kullanılacak ateş düşürücü ilaçlar hekim önerisi ile kullanılabilir." diye konuştu.
DOKTORA NE ZAMAN BAŞVURMAK GEREKİR?
Pek çok anne babanın çocuğu ateşlendiğinde elinin ayağının dolandığını, doktora gidip gitmeme konusunda ikilemde kaldığını belirten Uzm. Dr. Avcı, hangi durumlarda mutlaka doktora gidilmesi gerektiğini şöyle anlattı: "Ateşle beraber cildinde döküntü varsa, ateşi düşmesine rağmen huzursuzluğu sürüyorsa, zor ve sık nefes alıyorsa, öksürük, hırıltı, kulak ağrısı, karın ağrısı, boğaz ağrısı, devamlı kusma, sık ishal, idrar yaparken yanma, idrar renginde değişme beslenme güçlüğü varsa doktora başvurulmalı. 3 ay altında tüm ateşli çocuklar doktora götürülmeli. Çocuğunuz 2 yaşından küçükse 24 saatten fazla, 2 yaş üzerinde ise 3 günden uzun süre ateşi devam ediyorsa, ağzında kuruluk, gözyaşının olmaması, göz küresinde ve bıngıldakta çöküklük idrar miktarında azalma gibi sıvı kaybı bulguları varsa mutlaka doktor görmeli."
