Türkiye'de birçok kentte toz taşınımı nedeniyle görüş mesafesinde düşme ve hava kalitesinde azalma yaşanıyor. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, küresel ısınma ve kuraklığın sıklık, şiddet ve süresinin artmasıyla birlikte gelecekte Türkiye'nin toz taşınımından daha fazla etkilenmesinin beklendiğini bildirdi.
1-2 GÜN DAHA ETKİLİ OLACAK
Kum ve toz fırtınalarının kuvvetli yüzey rüzgarlarıyla büyük tutardaki tozun havaya taşınması sonucu oluştuğunu kaydeden Türkeş, Türkiye ve çevresini Kuzey Afrika'daki Sahra Çölü ile Orta Doğu ve Arabistan Yarımadası'nın etkilediğini dile getirdi.
Türkeş, şu bilgileri verdi:
"Bu bölgeler üstünde oluşan orta enlem ve alçak basınç sistemlerinin oluşturduğu fırtınalar, güneyli sıcak havayla birlikte toz taşınımına neden oluyor. Şu anda hem alçak seviyede hem de kısmen orta seviyede bulutlarla birlikte Balkanlar ve Batı Anadolu üstüne toz taşınımı söz konusu. Bu hem kuru toz birikimi şeklinde hem de yağış olması durumunda yağışla birlikte yeryüzüne iniyor. Etkisini 24 saat içinde kısmen kaybedecek ama Ege ve Akdeniz kıyıları ile Güneydoğu Anadolu'da Suriye sınırında etkisi 1-2 gün daha olacak gibi duruyor."
ASTIM YA DA BAHAR ALERJİSİ OLANLAR DİKKAT!
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, çöl tozunun her yıl mart sonu ve nisan ayında oluştuğunu belirterek, astım ya da bahar alerjisi olanlar için maske önerisinde bulunarak "Pazartesiden itibaren yoğun çöl tozu geldi. Tamamen çöl tozu bulutu var. İzmir'de güneşi göremedik, ancak gördüğünüz ormanlar, yeşilliklerin hepsinin temelinde çöl tozu vardır. Çöl tozları yaşamın olmazsa olmazıdır" dedi.
Türkiye, Libya üzerinden gelen çöl sıcağı etkisi altındayken son günlerde artan çöl tozları da özellikle İstanbul, İzmir, Antalya, Bolu, Tekirdağ ve Muğla'da görüş mesafesini düşürdü, hava kalitesi olumsuz etkilendi.
Çankırı, Samsun, Kayseri, Marmaris, Karabük, Diyarbakır, Gümüşhane, Tekirdağ, Düzce ve Bolu'da etkilenecek iller arasında yer aldı.
"ÇÖL TOZLARI GÜBRE GİBİDİR"
Toz taşınımının her yıl mart sonu ve nisan ayında oluştuğunu dile getiren DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, bunun normal bir süreç olduğunu belirtip, "Çöl tozlarının içerisinde aminoasitlere kadar her türlü besleyici element vardır. Ne kadar çok çöl tozu gelirse o yıl, tarım faaliyetleri o kadar verimli olur. Balıklar ve denizler için de çöl tozları çok önemlidir. Aynı karada olduğu gibi denizde de balıklar ana gıdayı çöl tozlarından sağlar. Çöl tozları gübre gibidir" dedi.
‘ÇÖL TOZLARI YAŞAMIN OLMAZSA OLMAZIDIR’
Her yıl yaklaşık 2 milyar ton çöl tozunun, rüzgarlarla kalkıp çöllerden bütün dünyaya yayıldığın ifade eden Prof. Dr. Yaşar, "Gördüğünüz ormanlar, yeşilliklerin hepsinin temelinde çöl tozu vardır. Çöl tozları yaşamın olmazsa olmazıdır. Genellikle mart sonu başlar ve nisan ayında hava sıcaklığının artması ile beraber artış gösterir. Bir tek çam ağacından bile 12,5 milyar polen üretilir. Bunlar doğanın gübresidir ama dünden beri bu yılın en yoğun dönemini yaşadık. Arabalar çamurlandı" ifadelerini kullandı.
'İZMİR'DE ÇÖL TOZU BULUTU VAR'
Çöl tozlarının insan sağlığı üzerinde bazı olumsuz etkilere neden olabildiğini söyleyen Prof. Dr. Yaşar, "Astım ya da bahar alerjisi olanlar bu durumdan olumsuz etkilenir. O kişilerin bu dönemde dışarıya çıkmaması tavsiye edilir. Hapşırma, kuru öksürük, gözlerin yaşarması, baş ağrısı gibi semptomlar yaşayabilirler. Şu anda eminim ki çok büyük bir insan topluluğunun bu tip yakınmaları vardır. Ama bunun da çaresi partikül tutucu maske takmaktır. Pazartesiden itibaren yoğun çöl tozu geldi. Tamamen çöl tozu bulutu var. İzmir'de güneşi göremedik. İki gün önce Libya'da uçak seferleri iptal edildi. Türkiye'de de bugün yaklaşık 17 ilde çok etkili oldu. Bu doğal bir şey. Bahar alerjisi, maske takıldığında hafif geçer, takılmazsa ağır geçer. Bazen hastaneye yatışlarda bile artış olur. Yaklaşık 2-3 hafta boyunca maske kullansınlar. Yarın sabahtan itibaren biraz rahatlayacağız" diye konuştu.
ANKARA VALİLİĞİ'NDEN UYARI GELDİ!
Ankara Valiliği, yarından itibaren kentte etkili olması beklenen lodos ve yer yer kısa süreli fırtına nedeniyle ağaç devrilmesi ve çatı uçması gibi olaylara karşı uyarıda bulundu. Valiliğin sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, "Meteoroloji Genel Müdürlüğü Analiz ve Tahmin Merkezinden alınan son verilere göre; 25.04.2024 Perşembe günü Ankara il genelinde rüzgarların güney ve güneybatı yönlerinden lodos kuvvetli (40-70 km/saat) ve yer yer kısa süreli fırtına (70-80 km/saat) şeklinde esmesi tahmin edildiğinden meydana gelebilecek ağaç ve direk devrilmesi, çatı uçması, ulaşımda aksamalar, toz savrulması gibi olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunmalıdır" denildi.
