Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan geçen hafta emeklilere yönelik yeni sosyal destekleri açıkladı. Buna göre emeklilere yaz aylarında 1 ay boyunca ücretsiz KYK yurtlarında konaklama, kamuya ait misafirhane, öğretmenevi, sosyal tesis ve konuk evlerinden yüzde 15 indirimli faydalanma, PTTcell’den emeklilere özel paket, PTT Kargo’da indirim, TCDD’ye bağlı trenlerde yüzde 10 indirimin yanı sıra pek çok destek verilecek.
Peki yeni desteklerin detayları neler? Yeni çalışma için yasal süreç nasıl olacak? Düzenleme ne zaman hayata geçecek? Konuyla ilgili tüm merak edilenleri Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz Milliyet’e anlattı.
“Yılbaşında 2024 yılının emekliler yılı olacağı ile alakalı bazı sinyaller verilmişti. Emeklilere verilecek desteğin sadece emeklilerimiz içerisinde dar gelirli olanlara değil tüm emeklilerimizi kapsayacak şekilde organize edildiğini gözlemlemekteyiz. Sosyal güvenliği sadece emekli maaşı olarak ve buna gelecek olan zamlar şeklinde görmememiz lazım. Çünkü sosyal güvenliğin içerisinde birçok paydaş var ve bu kalemler emekli maaşından tutun sağlık, ekonomik ve farklı ödenekler üzerinden bizleri sosyal güvenlik şemsiyesi altında toplamaktadır.
EMEKLİYE ZAM DEĞİL DESTEK
Hükümet enflasyonu düşürecek plan ve programlar dahilinde bazı süreçlere devam etmektedir. Enflasyonun kısa vadede acı reçeteler şeklinde düşürülmesi imkansızdır. Bu uzun bir süreçte uygulanması gereken bir tedavi olarak görülmelidir. Eğer burada konu başlığımız emekliler ise onların maaşlarına yeteri kadar zam yapılamıyorsa hayatlarını kolaylaştırıp gelir seviyelerini yükseltecek planlamalar yapılmalıdır. Yani emeklilerin maaşlarına ek, harcama kalemlerine indirim şeklinde destekler verilirse gelir seviyesi yükseltilmiş olur. İşte yasa koyucunun şu an tam olarak bunu yaptığını söyleyebiliriz.
İŞTE EMEKLİLER İÇİN ATILACAK O ADIMLAR
Geçtiğimiz hafta Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan emeklilerimizin avantajına yönelik bir dizi açıklama yaptı. SGK ile emeklilerimiz arasında yeniden bir yapılanma sürecine girmiş bulunmaktayız.
Emekli Danışma Hattı: SGK’nın ALO 170 üzerinden danışma hattı mevcut. Uzmanlar vasıtası ile buradaki süreç geliştirilerek emeklilerimize hizmet verileceğini söyleyebiliriz.
Emekli Hizmet Masası: 81 ilde SGK bünyesinde hizmet veren ilçelerde emekli hizmet masaları kurulacak. Burada bizzat emeklimiz gidip uzamana danışarak yol haritası veya sorularına çözüm bulacak.
Web sitesi: emekli.gov.tr web sitesi üzerinden emeklilerimize tanınan haklar ve avantajlara elektronik ortamda erişilebilecek.
Özel indirimler: İletişimde PTTcell , lojistik alanında PTT Kargo vasıtası ile emeklilere özel iskontolar yapılacak, yerli ve milli olan TROY kartla yapılan alışverişlerde çeşitli avantajlar sağlanacak.
Emekli kart ile çeşitli indirimler ve yaşam kalitesini yükseltmeye katkıda bulanacak avantajlara erişilecek. Eczane, market, giyim mağazalarında yapılan alışverişlerde daha az ödeme miktarı sağlanacak.
Yurtlarda 1 ay ücretsiz konaklama: Kredi Yurtlar Kurumu’na bağlı 81 ilde 162 ilçede ve 2 de KKTC’de olmak üzere 552 adet yurt mevcut. Yaz aylarında 500 bin yataklı bu yurtlarda bir ay buyunca ücretsiz kalma imkanı getirilecek. Hatta kurumun sayfasına baktığımda lokanta, kantin, kuaför kırtasiye, terzi, fitness salonu şeklinde farklı ek hizmetlerin de sağlandığını tespit ettim.
Gençlik ve Spor Bakanlığı tesisleri kullanıma sunulacak: Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı 41 gençlik merkezi ve 154 tesis emeklilerimizin kullanımına sunulacak. Buradaki tesislerde atletizm pisti, yüzme havuzu, olimpik tesisler, futbol sahaları, buz pateni, gençlik merkezleri şeklinde çeşitli antrenörler, profesyoneller ve şampiyon sporcular eşliğinde sosyal ve kültürel faaliyetlere ulaşmanın mümkün olabileceğini düşünmekteyim.
Kamu tesislerinde indirim: Kamu tesisleri dediğimiz öğretmenevi, polisevi, misafirhane, konuk evi şeklindeki birçok tesiste emeklilere yüzde 15 oranında aynı kamu memurlarımıza tanınan indirim oranı kadar bir indirim söz konusu olacak.
ERDOĞAN’IN İMZASI YETERLİ
Çalışma Bakanımız sayın Vedat Işıkhan, 6 maddelik destekten bahsetti. Ayrıca Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda halen devam eden 44 adet sosyal desteğin mevcut olduğunu biliyoruz. Kanun ile desteklenmesi gereken maddeler için Meclis süreci gereklidir. Ancak yönetmelik üzerinde olan destekler kamu yönetiminin elinde olduğu için herhangi bir bürokrasiye ihtiyaç olmadan halledilebileceğini düşünüyorum. Hatta KHK ile sayın Cumhurbaşkanının yetkisi dahilinde olanlar 2024 yıl sonuna kadar hızlı bir şekilde çözümlenecektir.
EMEKLİ DÜZENLEMESİ İÇİN TARİH ORTAYA ÇIKTI
Ben emeklilere sağlanacak olan avantajların kademeli olarak ilgili Bakanlıklar vasıtasıyla duyurulacağını düşünüyorum. Örnek vermek gerekirse KYK yurtlarının ücretsiz kullanımıyla alakalı yapılacak olan düzenlemede şu detaya dikkat çekmek isterim: Üniversiteler haziran ayı ortasında kapanacak. Eylül ayında da açılacak. Dolayısıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan emeklilere ücretsiz konaklama desteğinin yaz aylarında 1 aylığına yapılacağını söylemişti. Bu düzenlemenin Temmuz, Ağustos aylarında yapılabileceği kanaatindeyim.
Öte yandan PTTcell ve PTT Kargo için yapılacak indirim ve kampanyalardan emeklilerimiz hemen faydalanabilir. Ayrıca halihazırda geçerli olan bazı düzenlemeler de var. Örneğin Ulaştırma Bakanlığı, 1 Nisan tarihinde TCDD’ye bağlı trenlerde emeklilerimize yüzde 10 seyahat indirimini açıklamıştı. Bu uygulama halihazırda devam etmektedir.
TROY kart ile yapılan fatura ödemelerinde, eczane ve market harcamalarında, giyim harcamalarında indirimler kısa süre içerisinde tanımlanabilir.
BAŞKA YENİ DESTEKLER DE AÇIKLANACAK MI?
Evet, ben emeklilere halihazırda başka yeni destekler de verileceğini düşünüyorum. Yasa koyucu Bakanlıkların kendi görevleri doğrultusunda emeklilerin gelir seviyesini, hayat standartlarını artırıcı, sosyal ve ekonomik birçok proje gerçekleştirebilir.
Aslında emekliler kendi işlerinde uzmanlaşmış belli bir kariyer ve tecrübeye ulaşmış kişilerdir. Yani kısaca potansiyel eğitmen statüsündedirler. Çeşitli projelere imza atarak özellikle gençlere bu tecrübelerini aktarıp hem hayattan kopmamış hem de bedenen ve zihnen kendilerine fayda sağlayacakları kanaatindeyim. Bunu yaparken meslek liseleri, meslek yüksekokulları, halk eğitim merkezleri gibi birçok kurum kullanılabilir. Çeşitli kooperatifler kurulup buralarda üretimler yapılabilir. Bu sayede hem emeklinin aile bütçesine hem de ülke ekonomisine katkıda bulunabilirler.
Yerel yönetimler olan belediyelerle iş birliği yapılabilir. Hatta mahalle muhtarları görevlendirilerek yeni projelere imza atılabilir. Her mahallede lokaller açılıp emeklilerimizin sosyalleşmesi sağlanabilir.
Yapılması planlanan emekli.gov.tr üzerinden uzaktan eğitimler, ayrıca emeklilerimizin isteklerini belirlemek amaçlı anketler hazırlanıp direkt ihtiyaçları tespit edilebilir.
e-Devlet vasıtası ile emekli olduklarının dijital yolla ispatı yapılıp alışveriş ve hizmet merkezlerine kolayca tanınması sağlanabilir.
Akıllı telefonlarla emeklilere tanınacak olan yeni imkanların aplikasyonlar vasıtasıyla yazılımlar oluşturulup bürokrasinin azaltılması sağlanabilir.
Esnaf olup emekli iseniz bundan yaklaşık 20 sene öncesinde uygulanan ‘hayat standardı’ denen vergi yöntemi vardı. Yani sizin işletmeniz kar da etse zarar da etse yasa koyucu belli bir miktarda vergi alıyordu. Ama siz emekli iseniz o işletmeden alınacak vergi matrahından emekli maaşınızı düşme hakkına sahiptiniz. Bu yolla da daha az vergi ödenmekteydi. O yüzden emekli olup esnaf olanlar değerliydi. Buna benzer bir yöntemle emeklilere vergi avantajı sağlanabilir.
Asıl olan emeklinin yeme içme, barınma gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Devamında ise onlara yeni fırsatların verilmesi, emekliyi hayata bağlayacak ve yaşam standartlarını yükseltilecek destekler verilmesidir. Yapılan açıklamalar doğrultusunda emekliye daha fazla destek verileceğini düşünmekteyim.”
