İstanbul'da yaşayan Gökhan A., 2014-2019 yılları arasında bir zincir giyim mağazasında satış danışmanı olarak çalıştı. Son maaşı ise 4 bin 400 liraydı. Bedelli askerliğe gitmek için işten istifa eden işçi, iş yerinden 20 bin lira kıdem tazminatını istedi.
İşveren, "İş kaybı olmayacak, 21 gün boyunca ücretsiz izinli sayılacak." diyerek tazminat talebini reddetti. Taraflar uzlaşamayınca işçi, avukatı Cemil Albayrak aracılığı ile kıdem tazminatı için mahkemenin kapısını çaldı.
İKİ MAHKEME İKİ AYRI KARAR
Bu sırada başka bir çalışanın davasında Adana'da bir mahkeme, istifa halinde tazminat alınabilecek halleri sıraladı; emeklilik, evlilik, askerlik.
Mahkeme, bedelli askerliğin muvazzaf askerlikten farklı olmadığını söyledi ve davayı kabul etti. İşverenin çalışanına kıdem tazminatını ödemesine hükmetti.
Ancak Gökhan A.'ın davasında İstanbul İş Mahkemesi, çalışanın bedelli askerlikte işini kaybetmemesinin amaçlandığını, 21 gün izinli sayılabileceğini belirterek "Tazminat alamaz." diyerek davayı reddetti.
ÜST MAHKEMEDEN EMSAL KARAR ÇIKTI
Dosyayı inceleyen İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi emsal bir karara imza attı. Daire, işçinin muvazzaf askerlik hizmetini yapmak için işinden ayrılmak zorunda olduğunu, bedelli askerlikle ilgili düzenlemede işçinin ücretsiz izinli sayılacağının belirtildiğini aktardı.
"KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR" KARARI
İş Kanunu'nda muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla iş sözleşmesini fesheden işçinin kıdem tazminatına hak kazanacağının düzenlendiğini kaydeden Daire, "Bu durumda işçi, belirtilen bu hükümden yararlanarak bedelli için dahi olsa iş sözleşmesini feshettiğinde kıdem tazminatı talep hakkına sahiptir." dedi.
Davacı işçinin kıdem tazminatının ödenmesi gerektiğini belirten Daire, yerel mahkemenin kararını bozdu. Dosyanın yeniden görülmesi için mahkemeye iade etti.
"BEDELLİ DE MUVAZZAF ASKERLİK KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLDİ"
Kararı değerlendiren Avukat Cemil Albayrak, "Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için İş Kanunu'na tabi işçi olarak çalışan kişilerin en az 1 yıl çalışmış olması ve 1475 sayılı kanunda sayılan hallerden biri ile iş akdinin sona ermiş olması gerekmektedir.
İş akdinin kıdem tazminatı ödenmeyecek şekilde sona erdiğini ispat yükü işverene aittir. Kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için davacının iş akdinin kanunda sayılan hallerden biri ile sözleşmesinin haksız olarak feshedilmesi, işçi tarafından İş Kanunu 24.maddede sayılan sebeplerden biri ile sona erdirilmiş olması veya emeklilik, evlilik, askerlik gibi sebeplerle sona ermesi gerekmektedir.
Somut olayda davacının iş ilişkisinin askerlik sebebi ile sona erdirildiği anlaşılmıştır. 1475 sayılı yasada kıdem tazminatına hak kazanma nedenlerinden biri de muvazzaf askerlik halidir.
1111 sayılı yasada ise muvazzaf askerliğin bedenen ya da döviz/TL ödeyerek ya da kamu hizmetinde çalışılarak yerine getirilebileceği düzenlenmiştir. Bedelli askerliğin de muvazzaf askerlik kapsamında değerlendirilmesi sebebiyle davacının kıdem tazminatına hak kazandığı kanaatine varılmıştır." dedi.
