Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün hazırladığı dijital yapı envanteri çalışmaları "Üç Boyutlu Şehir Modelleri Projesi" ve "Değer Bilgi Merkezi" uygulamasıyla yeni bir aşamaya geçecek. Vatandaş, yapacağı bir yatırıma dair her bilgiye bu sistemden ulaşabilecek. Taşınmazın gerçek piyasa değerini; kendi mahallesinde ve sokağındaki diğer taşınmazlarla karşılaştırma yapan, konut arzını ve talebini ilçe ilçe, mahalle mahalle analiz edebilen yapay zeka destekli dijital bir ortamda görebilecek. Yapacağı yatırımın ne getireceğini, maliyetini, satış fiyatı tahminlerini detaylı bir şekilde bu sistemden öğrenebilecek. Böylelikle piyasadaki fiyat manipülasyonlarının da önüne geçilmesi hedefleniyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum projenin afete hazırlık konusunda da ciddi katkı sunacağını belirterek, "Bu çalışma afet riskli iller için de büyük önem taşıyor. Taşınmazlarla ilgili tüm bilgilerin yer alacağı bu sistemdeki veriler kentsel dönüşümden mekansal planlamaya kadar bir çok alana altlık oluşturacak" dedi.
'Değer Bilgi Merkezi' uygulaması kapsamında değer haritaları oluşturulacak ve her taşınmazın piyasa değeri haritalara işlenecek. Değer haritaları; kamu kurumlarının yanı sıra yerel yönetimler, yatırımcılar, vatandaşlar ve geliştiriciler için de güncel ve karşılaştırılabilir veri sağlayacak.
Parsel ve bağımsız bölüm bazında üretilen bu haritalar, kamulaştırma, vergi, yer seçimi ve yatırım karar süreçlerinde etkin şekilde kullanılacak. Ülke genelindeki tüm kentsel yerleşim alanlarında bu projenin hayata geçirmesiyle dijital ve entegre taşınmaz yönetimi altyapısı kurulmuş olacak. Bu altyapı ile Türkiye genelinde adil, erişilebilir ve nesnel bir taşınmaz değerleme sistemi vatandaşın hizmetine sunulmuş olacak. Türkiye'nin resmi aynı zamanda adil değer sorgulama sistemi olacak bu uygulama sayesinde vatandaşlar yapacağı bir yatırıma dair her bilgiye bu sistemden erişebilecek.
'Değer Bilgi Merkezi'nin ilk uygulaması, 2026 yılının ilk çeyreğine kadar İstanbul'da, 2027 yılı ortasına kadar da 81 ilde devreye alınacak. Uygulamanın İstanbul'da hizmete alınmasıyla kentteki taşınmaz ekonomisi şeffaf ve adil bir şekilde ortaya konmuş olacak.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü , "Üç Boyutlu Şehir Modelleri Projesi" kapsamında şehirlerin dijital ikizleri oluşturuyor. Kentsel alanlarda her binanın fiili durumunu yansıtan üç boyutlu şehir modelleri sayısallaştırılmış verilerle dijital ortama aktarılıyor. Binaların yaş bilgisinden sınıfına, bağımsız bölüm adedinden adres bilgilerine, kullanım amacından projesindeki bağımsız bölümlerine, metrekaresinden mülkiyet bilgisine kadar tüm verileri dijital ortamda yönetebilecek bir sistem kuruluyor. Farklı zamanlarda farklı kurumlarca çeşitli amaçlarla üretilmiş adres, imar durumu, kamusal kısıtlılık gibi veriler de tapu ve kadastro verilerine entegre edilerek, binaya ilişkin tüm bilgilerin tek noktadan hızlı bir şekilde ulaşılabilir olması sağlanacak. Parsel-bina- bağımsız bölüm-adres-plan ilişkisinin kurulacağı bu sistem, kentsel dönüşüm, vergilendirme, afet yönetimi, altyapı ve ulaşım planlaması için temel veri altlığı sağlayacak. Bankacılık, sigorta, risk yönetimi, gayrimenkul değerleme, şehir planlama, inşaat ve mimarlık gibi meslek alanlarına güçlü veri desteği sunacak. Yine proje kapsamında idari birimde (mahalle/ilçe/il) demografik yapıdan mahallenin gelir düzeyine, eğitim seviyesinden sağlık durumuna birçok farklı analizler yapılabilecek. Bu analizler sonucunda; eğitim-sağlık-ulaşım gibi kamu ve özel sektör yatırımlarının arz talep, verimlilik analizlerinin yapılabilmesine de imkan sağlanacak.
