Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi, İklim Bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar, meteorolojik değerlendirmelere göre, Sahra Çölü üzerinden mart ayı sonu itibarıyla Türkiye'ye toz taşınımı beklendiğini söyledi.
Prof. Dr. Yaşar, 'Her yıl 2 milyar ton toz, çöllerden taşınıyor. Bu tozlar, doğayı gübreliyor. Doğanın besin kaynağı. Buna 'tabakalı silikat' diyoruz. Sürekli çöllerden tozlar gelir ancak mart ayının sonundan nisan ayının son haftasına kadar yoğun taşınım olur. Pazartesi ve salıdan itibaren çok yoğun bir döneme giriyoruz. Şu an ülkemize demir yüklü kırmızı renkli çöl tozları, yoğun olarak gelecektir. Doğayı da çok daha fazla canlandıracaktır' dedi.
'12 milyar polen üretir'
Çöl tozlarıyla beraber yaşanabilecek polen sorununa da dikkat çeken Prof. Dr. Yaşar, 'Bir tek çam ağacı, 12 milyar polen üretir. Böylece bu dönem havada, polen çok yoğun miktarda çoğalır. Bunu içimize çektiğimiz zaman rahatsızlıklar yaşanır. Özellikle astım gibi akciğer hastalıklarına sahip kişiler için tehlikelidir. Bu dönem 'bahar alerjisi' dediğimiz kuru öksürük ve hapşırık gibi semptomlar görülür. Akciğer rahatsızlıkları bulunanlar, mutlaka 3 hafta boyunca bulabiliyorlarsa; partikül tutucu maske takmalı. Bulamıyorlarsa normal maske kullanmalı' dedi.
'Sağlık açısından tehlikeli bir dönem'
Çöl tozlarının havada aşırı miktarda yoğunlaşacağını hatırlatan Prof. Dr. Yaşar, bu dönem kırmızı renkli tabakalı silikat nedeniyle araçların üzerinin çamura bulanacağını kaydetti. Prof. Dr. Yaşar, 'Çöl tozları ne kadar fazla olursa, o kadar güzel. Tarımda verimlilik elde ederiz. Tarım için iyi ancak sağlık açısında da tehlikeli bir dönem, dikkat etmeli. Korkulacak bir şey yok' diye konuştu.
Solunum rahatsızlığı olanlar dikkat!
Çöl tozlarının görüldüğü günler, üst solunum yollarından rahatsız olanlar ve astım hastaları için daha dikkat etmeleri dönem. Çünkü çöl tozlarının içindeki bazı mikroorganizmalar solunum yolu rahatsızlarına zarar verebilir. Küçük enfeksiyonlara ve astım ataklarına neden olabilir. Uzmanlar bu tip rahatsızlıkları olanların çöl tozlarının görüldüğü günlerde dışarı çıkmamalarını öneriyor.
Toz taşınımı, fırtınası nedir?
Toz taşınımı veya toz fırtınası, çöllerin üzerinden gelen toprak parçacıklarının orta şiddette rüzgarlar yardımıyla yoğun bir şekilde toz biçiminde taşınmasıdır.
Toz fırtınaları, toz taşınımın doğum yeri olan çöllerde daha etkili görülebilmektedir. Toz fırtınasının görüldüğü bu noktalardan uzak alanlarda ise Toz Taşınımı görülmektedir.
Türkiye, Orta Doğu ve Afrika kaynaklı çöl tozlarından etkilenmektedir. Ülkemize olan toz taşınımı, Basra alçak basınç merkezinin daha etkili olduğu İlkbahar, sonbahar ve yaz aylarında daha yoğun gerçekleşmektedir.
Dünyada toz taşınımının yoğun yaşandığı alanlar
• Afrika (Sahra çölü)
• Asya (Gobi ve Taklamakan)
• Arabistan Yarımadası
• Güney Amerika ve Avustralya çölleri