Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi, Nisan 2025 dönemine ilişkin yayımladığı raporla kredi sisteminde büyüyen riski ortaya koydu. Yüksek enflasyon, düşen alım gücü ve devam eden ekonomik durgunluk, hem bireyleri hem de işletmeleri krediyle ayakta durmaya zorlarken, borçların geri ödenememesi ciddi bir finansal tehdit haline geldi.
KREDİ HACMİ BÜYÜYOR, BATIK KREDİ ORANI ARTIYOR
Rapora göre toplam nakdi kredi hacmi 19,3 trilyon TL’ye ulaşırken, tahsil edilemeyen krediler 463 milyar TL’yi aştı. Bu, her 100 liralık kredinin en az 2 lirasının geri dönmediği anlamına geliyor. Ticari kredilerdeki büyüme de dikkat çekici: Son bir yılda yüzde 35 artarak 14,8 trilyon TL’ye çıkan ticari kredi hacminde, tasfiye olunacak alacaklar da yüzde 57,3 oranında artış gösterdi.
EN YÜKSEK RİSK İNŞAAT VE EMLAKTA
BirGün'den Havva Gümüşkaya'nın haberine göre, sektörel bazda riskin en yüksek olduğu alan ise inşaat. Sektörün kredi borcu yıllık bazda yüzde 43 artarken, geri ödenemeyen kredi oranı yüzde 4,8’e ulaştı. İnşaatı; enerji, emlak ve turizm sektörleri izledi.
HALKIN YARISI BORÇLU, KART BORCU ZİRVEDE
Bireysel borçlarda da tablo endişe verici. Son bir yılda bireysel kredi borçlusu sayısı 2 milyon artarak 42,3 milyona ulaştı. Bu, Türkiye nüfusunun yaklaşık yarısının kredi borcu altında olduğunu ortaya koyuyor. Toplam bireysel kredi borç bakiyesi ise 4,4 trilyon TL’yi aştı. Kişi başına ortalama borç tutarı 104 bin 888 TL olarak hesaplandı.
En büyük risk ise kredi kartlarında. Toplam kart borç bakiyesi 2,1 trilyon TL’ye dayanırken, 39,2 milyon kart sahibinin kişi başına ortalama borcu 54 bin 90 TL’ye çıktı. Kart borçlarının geri ödenmesindeki sorunlar ise büyüyor: 2024 Nisan ayında yüzde 1,9 olan tasfiye oranı, bu yıl yüzde 4’e yükseldi.
Kredili Mevduat Hesaplarında Patlama
Acil nakit ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılan Kredili Mevduat Hesapları (KMH), büyük bir sıçrama yaşadı. Kullanıcı sayısı 30,6 milyona ulaşırken, KMH borç bakiyesi bir yılda yüzde 128,6 oranında artarak 558 milyar TL’ye çıktı. Geri dönmeyen borç oranı da yüzde 3,7’ye yükseldi.
İhtiyaç Kredilerinde Tasfiye Oranı Yükseldi
Yüksek faiz oranları nedeniyle ihtiyaç kredilerine başvuranların sayısı azalırken, geri ödenemeyen borçlarda artış yaşandı. Tasfiye olunacak ihtiyaç kredisi oranı 2024 Nisan’da yüzde 3,5 iken, bu yıl yüzde 5,3’e ulaştı. 10,9 milyon borçlunun ortalama kredi borcu 101 bin 532 TL seviyesinde.
TBB verileri, hanehalkı ve reel sektörün krediyle yaşama çabasının sürdüğünü, ancak geri ödeme kapasitesinin giderek zayıfladığını gösteriyor. Ekonomistler, bu tabloya karşı sosyal destek mekanizmalarının ve borç yapılandırma politikalarının güçlendirilmesi gerektiği uyarısında bulunuyor.
