Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği’nin, 5199 sayılı kanuna ek olarak 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’nin ilgili hükümlerinin dayanak alınarak hazırlandığını bildirdi.
Yönetmelik ile genel itibariyle sahipsiz hayvanların popülasyon kontrolü işlemlerinde Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilgili birimleri, yerel yönetimler, il hayvanları koruma kurulları ve diğer ilgili kurumların görevlerinin detaylandırıldığını belirten Yumaklı, ev hayvanlarının hayvan sahiplenme şartları ile hayvan sahiplerinin görev ve sorumluluklarının da belirlendiğini aktardı.
HAYVANLARIN REFAHI KORUNACAK
Yumaklı, düzenlemeyle sahipsiz hayvanların toplanmaları, hayvan bakımevlerine götürülmeleri, rehabilite edilmeleri ve hayvan bakımevlerinde tutulmaları konularındaki işlemlerinde açıklandığına işaret ederek şu bilgileri verdi: “Hayvan bakımevleri, doğal yaşam alanları ve özel hayvan yaşamevlerinin haiz olması gereken şartlar ve çalışma yöntemleri ile sahipsiz hayvanların popülasyon kontrolü kapsamında buralarda yapılacak iş ve işlemler sıralandı. Yönetmelik,hayvan refahının korunması, gözetilmesi ve hayvanların sağlıklı koşullarda yaşamlarını sürdürmeleri için son derece ayrıntılı düzenlemeler içermektedir. Ayrıca yerel yönetimler başta olmak üzere tüm ilgili kesimlere de bu konuda sorumluluklar yüklemektedir.”
YÖNETMELİK NELER GETİRİYOR?
Yönetmelik ile sahipsiz köpeklerin toplanmasına ilişkin yöntemler, hayvan bakımevlerine getirildiklerinde işleyecek süreç ile sonrasında hayvan bakımevi/doğal yaşam alanlarında tutulmaları ve sahiplendirilmeleri konuları detaylandırıldı. Sahiplenilebilecek hayvan tanımı yapılarak toplanan hayvanlardan hangilerinin rehabilite edilerek sahiplendirilmek üzere hayvan bakımevi/doğal yaşam alanlarında tutulabileceği açıklığa kavuşturuldu. Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’nin ilgili hükümlerinin uygulanması kapsamında, sahipsiz hayvan popülasyonunun sorun yarattığına dair kararı alacak yetkili merci olarak belediye meclisleri görevlendirildi.
YAKALA-KISIRLAŞTIR-TUT/SAHİPLENDİR
Kanunda yapılan yeni düzenleme ile benimsenen “Yakala-kısırlaştır-tut/sahiplendir” metodu kapsamında; belediyelerce yakalanarak rehabilite edilen hayvanların hayvan refahı ilkeleri gözetilerek barındırılacağı “doğal yaşam alanları” tanımlanarak hayvan bakımevleri ile birlikte özellikleri belirlendi. Bakanlıktan izin alınmak suretiyle gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince kurulacak ve hayvanların sahiplenerek barındırılacağı “özel hayvan yaşamevleri” tanımlanarak özellikleri belirlendi. Hayvan bakımevi, doğal yaşam alanı ve özel hayvan yaşamevlerinde, başta hayvanların tutulacakları alanların büyüklükleri olmak üzere (6 aylıktan küçük hayvanlar ile küçük ırklar için 8 metrekare , büyük ırk hayvanlar için 10 metrekare) refah şartları ve diğer fiziksel şartlar hüküm altına alındı.
SAHİPLENDİĞİ HAYVANA BAKAMAYACAK OLANLAR İÇİN…
Düzenlemeyle herhangi bir nedenle sahiplendiği hayvana bakamayacak olan vatandaşlar için de çözüm getirildi. Bu hayvanları sokağa bırakmak yerine bakım şartları yasa ve yönetmeliklerle belirlenmiş barınaklara bırakmalarının önü açıldı. Bu minvalde, yasal düzenleme ile yerel yönetimlere bakımevlerinin sağlıklı koşullarda hizmet vermesi için bütçe ayırmaları konusunda da zorunluluk getirilmiş oldu. Dolayısıyla yönetmelik, hem hayvanların hayvanseverler ile sağlıklı koşullarda yaşamlarını sürdürmeleri, bunun mümkün olmadığı durumlarda da bakımevlerinde sağlıklı şartlarda tutularak tekrar sahiplendirilmelerini öngördü.
HAYVAN SAHİPLENDİRME ŞARTLARI
Hayvan sahiplerinin; hayvanlarını dijital yöntemlerle kayıt altına aldırması, hayvanlarına uygun bakım besleme şartlarını sağlaması, il hayvanları koruma kurullarının alacakları kararlara uyması ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri doğrultusunda hayvan sahiplenmeleri öngörüldü. Hayvan sahipleri, hayvanlarının insanlara, diğer canlılara ve çevreye olası zararlarını önlemek ve gerekli tedbirler almalarına rağmen gerçekleşen zararları tazmin etmekle yükümlü tutuldu. Kat Mülkiyeti Kanununa tabi meskenlerde, bahse konu kanun doğrultusunda oluşturulan yönetim planlarında meskende hayvan beslenmesine izin verilmesi halinde kişilerin hayvan sahiplenmelerini sağlayan düzenlemeler yapıldı.
SAHİPLENDİĞİ HAYVANI TERK EDENLER 3 YIL HAYVAN SAHİPLENMEYECEK
Düzenleme doğrultusunda kişiler, hayvan bakımevlerinden il hayvanları koruma kurullarının belirlediği sayıda hayvan sahiplenebilecek. Sahiplendiği hayvanı terk ettiği gerekçesiyle idari yaptırım uygulananlar, aynı takvim yılı içerisinde birden fazla hayvanını kaybedenler ile hayvanını aynı takvim yılı içerisinde birden fazla kez kaybedenler 3 yıl süreyle hayvan bakımevlerinden hayvan sahiplenemeyecekler.
BÜTÇE İMKANLARININ AYRILMASI VE BAKANLIKÇA MALİ DESTEK SAĞLANMASI
Tarım ve Orman Bakanlığınca sahipsiz hayvanlar ile ilgili yürütülecek iş ve işlemlere verilecek mali destek ve teşvik sağlanacak faaliyetlerin detayları yönetmelikte 40. Maddede hüküm altına alındı. Ağustos ayında yapılan kanuni değişiklikle nüfusu 25 binin üstünde olan yerel yönetimler, bütçelerinin binde 5’ini, büyükşehirler ise binde 3’ünü sahipsiz hayvanların bakımı ve rehabilitasyonuna ayırmakla yükümlü tutulmuştu. Yönetmelikle ise, yerel yönetimler, hayvan bakımevinin ve doğal yaşam alanlarının kapasitelerinin ildeki sahipsiz köpek sayısına kıyasla yeterli olduğuna il hayvanları koruma kurulunca karar verilinceye kadar, kanun kapsamında ayırmak zorunda oldukları mali kaynağın asgari yüzde 50’sini hayvan bakımevi ile doğal yaşam alanı yapımına veya mevcutlarının kapasitesini arttırmaya harcamakla yükümlü tutuldu.