Kira fiyatlarının yüksekliği barınma problemini de ortaya çıkıyor. Özellikle büyükşehirlerde ortalama 30 bin lirayı bulan ev kirası fiyatları küçük şehirlerde de ortalama 22 bin lira civarında seyrediyor. 2020 yılı öncesinde ev kiralayan eski kiracılar düşük bedellerle evlerinde oturmaya devam ederken ev sahipleri de harekete geçti.
Türkiye gazetesinin haberine göre, 2020 öncesi konut kiralayanlar yıllık yasal artış sınırları içinde kalmaya devam etti. Örneğin, 2020'de 5 bin TL'ye kiralanan bir dairede oturan kiracı bugün hâlâ 12-15 bin TL civarında ödeme yapıyor. Aynı daire, boş olarak yeniden kiraya verilse 30 bin TL'ye kadar çıkabiliyor.
5 YIL DOLUNCA SOLUĞU MAHKEMEDE ALIYORLAR
Türk Borçlar Kanunu'na göre bir kira sözleşmesinin beş yılı dolduğunda, ev sahibi kiracısıyla anlaşamazsa 'kira tespit davası' açabiliyor. Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Avukat Selin Akıner, kira artış sürecinin artık yasal olarak dava aşamasına geldiğini belirterek şunları söyledi:
"Mahkemeler, mevcut kira bedelinin piyasa şartlarına göre yeniden belirlenmesini sağlıyor. Ancak bu davaların zamanlaması çok kritik; dava, yeni kira döneminden önce açılmazsa karar bir sonraki yıl için geçerli oluyor"
DAVALAR 6 AY SÜRÜYOR
Adliyelerdeki kira tespit davalarının oluşturduğu yoğunluk ise dikkat çekiyor.Dava sürelerinin 6 ila 8 ay arasında değiştiği ifade ediliyor. Ev sahiplerinin artık kira artışlarında sadece TÜFE oranını baz almanın yetersiz olduğunu düşündüğünü ifade eden gayrimenkul danışmanı Mehmet Çelik şu cümleleri aktardı:
"Geçmişte daha çok boş dairelerin kiralanmasıyla ilgileniyorduk. Şimdi ise mevcut kiracısı olan daireler için bize mahkeme emsal dosyaları soruluyor, bölge rayiçleriyle ilgili detaylı analiz talep ediliyor. Ev sahipleri artık yalnızca yeni kiracı bulmakla ilgilenmiyor, mevcut kiracılarıyla olan kira ilişkisini de güncel piyasa şartlarına göre yeniden düzenlemek istiyor. 5 yılı geçen kira sözleşmelerinde mahkemenin rayiç bedel üzerinden yeni bir kira belirlemesi yasal bir süreç. Bu farkındalık arttıkça hem ev sahipleri hem kiracılar daha bilinçli hareket etmeye başladı"
Yüksek kira bedellerinin sadece ev sahiplerini değil, kiracıları da harekete geçirdiğini ifade eden Çelik "Özellikle merkezî semtlerde oturanlar, daha uygun fiyatlı konut bulmak amacıyla şehir çeperlerine taşınıyor" ifadelerini kullandı.