11116,45%2,00
42,43% -0,16
49,37% 0,07
5767,90% 0,09
9327,10% 0,02
Merkez Bankası'nın 2024 yılı sonunda yapmış olduğu faiz indiriminin yansımaları da başladı. 2025 yılı itibariyle kredi faizlerinde beklenen hareketlenme ilk uzun vadeli TL ticari kredide gerçekleşti. Ekonomim'in bankacılık kaynaklarından edindiği bilgilere göre; 24 ay ve üzeri vadelerde TL cinsi ticari kredi oranı yüzde 36’ya kadar indi.
Daha önce TL ticari kredi faizi bu seviyeyi faiz artırım döngüsünün ilk aylarında Eylül 2023’te görmüştü. 16 ayın ardından TL ticari kredilerde uzun vadede kredi faizi yüzde 40’ın altına inmiş oldu. Merkez Bankası Haziran 2023’te geleneksel para politikasına dönerek faiz artırım sürecine başlamadan önceki aylarda TL cinsi ticari kredi faizleri yüzde 20’nin altında bulunuyordu, politika faizi de yüzde 8,5 seviyesindeydi. Düşük faiz politikası döneminde hem döviz kurlarında sert hareketler yaşandı hem de enflasyon oldukça yüksek seviyelere çıktı. Ancak hem ticari hem de tüketici kredilerinde düşük faiz oranları da kredi kullanıp yatırım yapanların elde ettiği getirilerin dikkat çekmesine neden oldu.
O dönemde çoğu ticari işletme TL cinsi kredi kullanarak döviz pozisyonunu iyileştirdi, Haziran 2023 ile birlikte başlayan faiz artırımları da TL cinsi ticari kredi kullanımını yavaş yavaş azaltmaya başladı. Enflasyonla mücadele kapsamında kredilerde çok hızlı bir genişleme istemeyen ekonomi yönetimi TL cinsi ticari kredilere aylık büyüme sınırları da uygulamaya başladı. Merkez Bankası bu sınırları Aralık 2024’te Para Politikası Kurulu’nda 250 baz puan faiz indirim kararını açıkladıktan yeni yılın ilk haftasında farklılaştırdı. TCMB ayın ilk haftasında yayımladığı duyuruda kredi büyümesi ve kompozisyonunun dezenflasyon patikası ile uyumlu seyrini temin etmek amacıyla kredi büyümesine dayalı zorunlu karşılık uygulamasında değişiklik yaptığını açıkladı. Buna göre, yabancı para ticari krediler için yüzde 1,5 olan aylık büyüme sınırı yüzde 1’e indirilirken, TL ticari kredilerde yüzde 2 olan aylık büyüme sınırı KOBİ kredileri için yüzde 2,5 ve diğer ticari krediler için yüzde 1,5 olarak belirlendi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık verilerine göre 10 Ocak itibariyle KOBİ kredileri 3.45 trilyon lira, diğer TL cinsi taksitli ticari krediler ise 1.62 trilyon lira seviyesinde. Bankacılık sektörü Merkez Bankası’nın aylık sınırlarına uyduğu takdirde yılsonunda KOBİ kredilerinde yaklaşık yüzde 35, diğer TL cinsi ticari kredilerde ise yüzde 20 seviyesinde yıllık büyüme gerçekleşmesi muhtemel. Yabancı para kredilerde ise aylık yüzde 1 olsa da bankacılık sektörü bu alanda kısıtlamaların üzerinde kredi kullandırabiliyor. BDDK verilerine göre yabancı para kredilerin bakiyesi de 10 Ocak haftası itibariyle 168.4 milyar dolar ile son 8 yılın en yüksek seviyesinde kalmaya devam ediyor.
Hem aylık büyüme sınırları hem de yüksek faiz ortamı TL ticari krediden uzak tutarken işletmeleri ilk politika faizi indirimi sonrası işler biraz değişiyor gibi. Üç farklı bankacılık kaynağının verdiği bilgiye göre bankacılık sektöründe 24 ay ve daha uzun vadeli TL ticari kredilerde yüzde 36-38 arasında faiz oranları uygulanmaya başladı. Kaynaklar, bankaların politika faiz indirimlerinin süreceği ve enflasyonla mücadelede yol alınacağı inancıyla uzun vadede görece düşük faiz oranlarıyla kredi kullandırma riskini aldığını belirtti. Gelecek hafta yapılacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında bir indirim daha olması durumunda kaynaklar, uzun vadede daha düşük TL cinsi ticari kredi faiz oranları görülebileceğine dikkat çekti.
